دانشمند برجسته ی ایرانی بنیانگذار و پدر منطق فازی جهان

جی۵ لاین:پروفسور لطفی زاده:

تمامی لوازم پیرامون ما که از اندکی هوشمندی و توانایی محاسبه برخوردار باشند، بر اساس منطق فازی که از ابداعات دانشمند برجسته ی ایرانی، پروفسور لطفی زاده می باشد، طراحی شده اند. این منطق، جهان علم و صنعت را دگرگون ساخته و بین بله و خیر( منطق کلاسیک ارسطویی) منطق ” شاید” را که تا سال 1970 ماشین و کامپیوتر از تشخیص آن عاجز بودند، ارائه کرده است. به طور مثال، در ماشین های لباسشویی با سیستم کنترل اتوماتیک فازی، ماشین می تواند ضمن برآورد مقدار و تشخیص جنس لباسها، میزان تمیزی و چرکی آنها را حدس زده و بر اساس یافته های خود حرارت آب، مقدار آن و نیز سرعت چرخش ماشین را تعیین کند. پروفسور لطفی زاده که نام کامل او لفعلی عسکر زاده است، در جهان علم به پروفسور” زاده” مشهور است که در سال 1921 در شهر باکو در جمهوری آذربایجان به دنیا آمد. مادرش پزشکی روس و پدرش روزنامه نگار ایرانی اهل اردبیل بود.او در سن 10 سالگی هم زمان با حکومت دیکتاتوری استالین و در اثر شیوع قحطی در سال 1931، به همراه خانواده مجبور به مراجعت به خانه ی پدری شد و در تهران زندگی جدیدی را شروع کرد. لطفی زاده در کالج البرز تهران تحصیلات متوسطه را به پایان رساند و در کنکور سراسری، مقام دوم را کسب کرد. او در سال 1942، رشته ی برق و الکترونیک دانشگاه تهران را با موفقیت به پایان رساند و هنگام جنگ جهانی دوم برای ادامه ی تحصیل به امریکا رفت و دوره ی فوق لیسانس مهندسی برق را در انستیتو تکنولوژی ماساچوست (MIT) گذراند. سپس در سال 1949 موفق به دریافت درجه ی دکترای خود از دانشگاه کلمبیا شد و در فاصله ی سالهای 1963 تا 1968، ریاست دانشکده ی مهندسی برق دانشگاه کالیفرنیا در برکلی عهده دار بود.در سال 1965، وی تئوری و منطق فازی را پایه گذاری کرد و در یک مقاله ی علمی، مفهوم مجموعه ی فازی را بر اساس زبان طبیعی معرفی کرد. بر خلاف آموزش سنتی در ریاضی، او منطق انسانی و زبان طبیعت را وارد ریاضی کرد. اگر در ریاضی دو رنگ سیاه و سفید را صفر و یک تصور کنیم، منطق ریاضی طیفی جز این دو رنگ سیاه و سفید نمی بیند و نمی شناسد. ولی در مجموعه های نا معین منطق فازی، بین سیاه و سفید مجموعه ای از طیفهای خاکستری هم لحاظ می شود و به این طریق فصل مشترک ساده ای بین انسان و کامپیوتر به وجود می آید. پس از این معرفی، بیش از 15 هزار مقاله ی علمی توسط دانشمندان جهان درباره ی منطق فازی و کاربردهای گسترده ی آن در نشریات علمی منتشر شد و در حدود سه هزار درخواست ثبت اختراع در این زمینه در کشورهای مختلف به عمل آمد. این منطق اولین بار در سال 1974 در اروپا برای تنظیم دستگاه تولید بخار در یک نیروگاه، کاربرد عملی پیدا کرد. با پیشرفت چشمگیر ژاپن در عرصه ی وسایل الکترونیکی، در سال 1990 کلمه ی ” فازی” در آن کشور به عنوان ” کلمه ی سال” شناخته شد. امروزه دوازده ژورنال علمی دنیا که در عناوین آنها کلمه ی ” فازی” دیده می شود، به چاپ می رسد.پروفسور لطفی زاده به طور رسمی از سال 1991 باز نشسته شده و مقیم سانفرانسیسکو است. وی به هنگام فراغت به سرگرمی محبوبش عکاسی می پردازد. تاکنون شخصیت های معروفی همچون روسای جمهور امریکا، ترومن و نیکسون، رو به روی دوربین وی لبخند زده اند. سرگرمی دیگر لطفی زاده ” HI- FI” است. او در اتاق نشیمن خود بیست و هشت بلند گوی حساس تعبیه کرده تا به موسیقی کلاسیک گوش کند. او در فاصله سالهای 1986 تا 2001 میلادی چهارده دکترای افتخاری از دانشگاههای فرانسه، آلمان، ایالات متحد، کانادا، اسپانیا، آذربایجان، چک و لهستان دریافت کرده است. همچنین موفق به کسب بیش از ده مدال و نشان افتخار حدود پانزده جایزه بین المللی از موسسات علمی جهان، به ویژه انجمن بین المللی مهندسان برق و الکترونیک، IEEE شده است. از آخرین افتخارات وی می توان به کسب بیش از 12 دکترای افتخاری و جایزه های دیگر د رچهار سال اخیر اشاره کرد. او در سخنرانی خود در دانشکده ی فنی برلین در سال 2005، مطالبی را در مورد اوضاع مهاجران در کشورهای غربی بیان کرد:” می خواهم مقایسه ای کنم بین جامعه ی ایرانیها در امریکا، کانادا و آلمان. یک فرق اساسی این است که ایرانیهای مقیم کانادا برای دولت کار می کنند، ولی آنچه در برلین متوجه شدم این است ک ایرانیها یا در صنایع و یا در دانشگاهها کار می کنند و ندیدم که یک ایرانی در استخدام دولت آلمان باشد. به گمان من این موضوع مربوط می شود به اینکه آلمان یک جامعه ی سنتی است و یک فرق اساسی بین خارجیها و آلمانیها وجود داشته و دارد. این مسئله فقط مربوط به آلمان نیست، مربوط به تمام کشورهای اروپایی است.” به نظر او امروزه اوضاع در کانادا و امریکا عوض شده است، ولی مهاجران همچنان با محدودیت در ارتقای اجتماعی، مانند ریاست بر یک دانشگاه معتبر، مواجهند. نظر او در مورد ملیتش چنین است:” مهم نیست که من امریکایی هستم یا روس یا ایرانی یا آذربایجانی و یا هر جای دیگر، من از همگی این فرهنگها تاثیر گرفته ام و احساس آرامش و راحتی از همگی آنان دارم. سر سختی، کله شقی و نترسیدن از گرفتار شدن در مباحثه عادت بسیاری از ترکهاست. این هم قسمتی از شخصیت من است. من می توانم بسیار سر سخت باشم. این همان چیزی است که برای من در راه خلق منطق فازی مفید بوده است.” نبوغ چیزی نیست، مگر استعداد فراوان در صبر و شکیبایی. بوفون.

جی۵ .کام

برگرفته از کتاب : سر گذشت جذاب کار آفرینان بزرگ دنیا نوشته ی سعید گل محمدی

منبع تصویر:blog 

هر پنجشنبه، یکی از خاطرات ارسالی توسط بازدیدکنندگان منتشر خواهد شد، برای مطالعه سایر خاطره ها به صفحه “لیست خاطره های مثبت” و جهت ارسال خاطره خود به صفحه “ارسال خاطره” مراجعه فرمایید.